زایمان طبیعی بدون درد تا مزایا و عوارض آن

یکی از چالش های که هر خانمی با آن روبرو می شود زایمان طبیعی می باشد. ترس از زایمان طبیعی همیشه با زنان بوده و هست ولی امروزه با افزایش سطح آگاهی و ایجاد روش های کاهش درد سبب شده است که زایمان طبیعی به یک روش مقبول و راحت تبدیل شود.

مراحل زایمان طبیعی

به طور کلی زایمان طبیعی شامل سه مرحله می باشد، که عبارت است از:

آمادگی رحم

مرحله اول شروع دردهای زایمانی و آماده شدن رحم برای زایمان است که طی آن دهانه رحم تقریبا به اندازه ده سانتی متر باز می شود.

تولد نوزاد

دومین مرحله زایمان طبیعی تولد نوزاد یا خروج نوزاد از کانال زایمان می باشد.

خروج جفت

سومین و آخرین مرحله زایمان طبیعی خروج جفت می باشد.

لازم به ذکر است که هر کدام از این مراحل بسته به وضعیت مادر و جنین و همچنین چندمین زایمان فرد متفاوت می باشد.

مزایای زایمان طبیعی

زایمان طبیعی برای مادر و جنین دارای مزایای بسیار زیادی می باشد.

مزیت زایمان طبیعی برای مادران

• کاهش میزان خونریزی
• مدت زمان کوتاه بستری در بیمارستان
• کاهش احساس درد
• دوران نقاهت کوتاه
• کاهش عوارض خطرناک همچون آمبلی ریه

مزیت زایمان طبیعی برای جنین

خروج از کانال زایمان سبب بهبود وضعیت تنفسی جنین می شود و جنین های که از طریق زایمان طبیعی به دنیا می آیند درجه آپگار بالاتری دارند و هم آغوشی زودتر برای نوزاد امکان پذیر می باشد.

عوارض زایمان طبیعی

1. درد
2. آسیب دیدن عضلات کف لگن
3. بیرون زدگی یا پرولاپس مقعد یا مثانه
4. پارگی ها سطحی بافت نرم

لازم به ذکر است که اکثر این عوارض در زایمان های سخت و مشکل دار رخ می دهد. در حال حاضر با انجام زایمان های بدون درد و انجام روش های بی دردی تا حد قابل توجهی درد بیماران کمتر می شود و در موارد دیگر با کنترل های دقیق توسط متخصص زنان در تبریز  و ممانعت از انجام زایمان سخت و طولانی و مشکل دار اکثرا از این عوارض پیشگیری می شود.

زایمان بدون درد

شرایط انجام زایمان بدون درد توسط متخصص بیهوشی و زنان همزمان کنترل می شود و در صورت نبودن عارضه ای در سیر طبیعی زایمان بی دردی به صورت تزریق وریدی یا بی حسی کمری انجام می شود.

مراقبت های بعد از زایمان طبیعی

• در شش ساعت ابتدایی علائم حیاتی بیمار و وضعیت خونریزی و جمع بودن رحم به دقت کنترل می شود.
• استحمام روزانه بلامانع است.
• مراقبت از بخیه ها در صورت وجود توصیه می شود.
• به طور معمول در عرض شش هفته مادر باردار به حالت اول خود باز می گردد و می تواند فعالیت های خود را انجام دهد.
• انجام فعالیت های ورزشی کف لگن و کگل به صورت روزانه توصیه می شود.

آمادگی‌های قبل از زایمان طبیعی

یکی از مهم ترین نکاتی که می‌تواند تجربه زایمان طبیعی را برای مادر راحت تر و کم درد تر کند، آمادگی‌های قبل از زایمان است. این آمادگی‌ها شامل مجموعه ای از اقدامات جسمی، روحی و آموزشی هستند که بهتر است از ماه های میانی بارداری شروع شوند.

• تمرینات بدنی مثل پیاده روی، یوگای بارداری و حرکات کششی می‌توانند انعطاف پذیری عضلات لگن را افزایش دهند و بدن را برای زایمان طبیعی آماده کنند.
• تمرین‌های تنفسی و ریلکسیشن هم نقش مهمی در کنترل درد هنگام انقباضات دارند.
• مشاوره با ماما یا پزشک درباره وضعیت جنین، موقعیت قرارگیری او و نحوه شروع درد زایمان از ضروریات است.
• همچنین داشتن رژیم غذایی متعادل، نوشیدن آب کافی، پرهیز از اضطراب و مطالعه درباره مراحل زایمان طبیعی به مادر کمک می‌کند تا آرامش بیشتری داشته باشد و از نظر ذهنی آماده باشد.

زایمان طبیعی در آب چیست؟

یکی از روش‌های نوین و پرطرفدار در دنیا، زایمان طبیعی در آب است. در این روش، مادر مراحل نهایی زایمان را درون وان آب گرم و استریل شده انجام می‌دهد. گرمای آب باعث شل شدن عضلات، کاهش تنش و تسکین درد می‌شود.

مزایای زایمان طبیعی در آب:

• کاهش درد انقباض‌ها
• تسهیل باز شدن دهانه رحم
• آرامش بیشتر مادر و جنین
• کاهش احتمال پارگی واژن

اما این روش معایبی هم دارد. مثلا اگر روند زایمان به خوبی پیش نرود یا علائم خطرناک در جنین دیده شود، ممکن است نیاز به خروج فوری مادر از آب و انجام زایمان به روش دیگر باشد. در ایران، زایمان در آب در برخی بیمارستان های مجهز و تحت نظر ماماهای متخصص انجام می‌شود.

زایمان طبیعی بعد از سزارین (VBAC)

یکی از سوالات رایج مادران این است که آیا بعد از یک بار سزارین می‌توان زایمان طبیعی داشت؟ پاسخ بله است؛ به این روش VBAC (Vaginal Birth After Cesarean) گفته می‌شود.

شرایط لازم برای زایمان طبیعی بعد از سزارین:

• برش قبلی رحم به صورت افقی باشد (نه عمودی)
• فاصله مناسب بین دو زایمان (حداقل ۱۸ ماه)
• عدم وجود مشکلات خاص در بارداری فعلی
• آمادگی بیمارستان برای اقدامات اورژانسی در صورت نیاز

اگر این شرایط فراهم باشد، VBAC می‌تواند گزینه ای امن و موفق برای بسیاری از مادران باشد. با این حال، تصمیم گیری درباره آن باید حتما زیر نظر پزشک متخصص و با در نظر گرفتن شرایط خاص هر فرد انجام شود.

نقش همراه در زایمان طبیعی

زایمان طبیعی فقط یک فرآیند جسمی نیست، بلکه تجربه ای احساسی، روانی و اجتماعی هم به شمار می‌رود. در همین راستا، نقش همراه در زایمان طبیعی (همسر یا یکی از نزدیکان مورد اعتماد مادر) بسیار مهم است.

• همراه می‌تواند با حمایت عاطفی، لمس، ماساژ و کلمات دلگرم کننده، استرس مادر را کاهش دهد.
• حضور همسر در کنار مادر، رابطه بین پدر و نوزاد را نیز از همان لحظه اول تقویت می‌کند.
• تحقیقات نشان دادند زنانی که همراه مناسبی در زمان زایمان دارند، کمتر دچار اضطراب و درد می‌شوند و احتمال رضایتشان از تجربه زایمان بیشتر است.

سوالات متداول درباره زایمان طبیعی:

آیا زایمان طبیعی باعث افتادگی رحم می‌شود؟
در صورتی که زایمان طبیعی به درستی و تحت مراقبت انجام شود، احتمال افتادگی رحم بسیار کم است. عوامل ژنتیکی، زایمان‌های متعدد و فشار زیاد در طول زایمان می‌توانند موثر باشند.

چگونه می‌توان درد زایمان طبیعی را کاهش داد؟
روش‌هایی مانند اپیدورال، ماساژ، تنفس عمیق، موسیقی درمانی و زایمان در آب می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.

چه مدت بعد از زایمان طبیعی می‌توان فعالیت عادی داشت؟
بیشتر مادران ظرف چند روز به فعالیت‌های روزمره بازمی‌گردند. بهبودی کامل طی ۴ تا ۶ هفته رخ می‌دهد.

 در نهایت…

زایمان طبیعی یکی از سالم ترین و کم خطرترین روش‌های به دنیا آوردن نوزاد است، به شرط آنکه مادر از نظر جسمی و روانی آماده باشد و شرایط پزشکی اجازه این کار را بدهد. پزشکان تاکید دارند که آمادگی قبل از زایمان، مشاوره مداوم و اعتماد به تیم درمانی، مهمترین عوامل موفقیت در زایمان طبیعی هستند.
اگر هنوز بین انتخاب زایمان طبیعی و روش‌های دیگر مردد هستید، بهتر است با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا بر اساس شرایط بدنی و سابقه پزشکی تان، بهترین تصمیم را بگیرید.