یکی از اتفاقات ناگوار در دوران بارداری سقط جنین در مادران می باشد که تبعات زیادی را با خود به همراه دارد. سقط جنین گاه به خواست و تمایل مادر و گاه نیز به دلایل مختلفرخ می دهد، متاسفانه برخی مادران تجربه چندین زایمان ناموفق دارند و قادر به نگه داری جنین خود در داخل رحمشان نمی باشند. در این مقاله همراه ما باشید تا شمارا با سقط جنین و دلایل سقط مکرر آشنا سازیم.
سقط مکرر
عارضه سقط مکرر زمانی اطلاق می شود که یک خانم دو یا سه بار پشت هم سقط جنین داشته باشد و دوره ی بارداری خود را تا هفته 39 و یا 40 به انتها نرساند.
علل مختلفی در بروز سقط جنین نقش دارند مانندعوامل ژنتیکی، تغییرات هورمونی، مشکلات رحمی و یا ضعیف بودن دهانه رحم. سقط جنین عمدتا در 15% از بانوان رخ می دهد. بنابراین نگران نباشید زیرا اولین سقط جنین نشانه ی سقط در بارداری های بعدی نیست و در اکثر موارد فرد در حاملگی دوم دوره ی بارداری خود را به انتها می رساند.
در صورتی که دو بار یا بیشتر تجربه ی سقط جنین داشته اید حتما به به پزشک متخصص زنان و زایمان برای بارداری بعدی مراجعه نمایید.
اگر شما نیز شرایط زیر را دارید بیشتر از سایرین در معرض بروز سقط مکرر هستید:
- سن بالای 35 سال خانم؛
- وجود سابقه سقط جنین قبلی
- وجود مشکل ناباروری در زوجین
عواملی که سبب بروز سقط جنین می شوند
- عوامل ژنتیکی
انتقال کروموزوم های غیر طبیعی از سمت یکی از والدین می تواند باعث بروز سقط جنین باشد. هر دو والدین باید آزمایش خون انجام دهند تا هر گونه اختلال و ناهنجاری کروموزومی مشخص شود. در صورتی که تست، مشکل خاصی را نشان دهد، تست های بیشتری باید انجام شود.
- تغییرات هورمونی
برخی تغییرات هورمونی در دوران بارداری نیز می تواند منجر به تخمدان پلی کیستیک و تشکیل کیست هایی شود که با بالا رفتن سطح هورمون LH و تستوسترون منجر به سقط جنین می شود.
- اختلالات در انعقاد خون
اختلالاتی مانند لوپوس سیستمیک می تواند باعث سقط جنین شود. این قبیل اختلالات با تاثیر بر روی جریان خون و لخته کردن خون، عملکرد جفت را مختل می کنند، باعث می شوند مواد مغذی و اکسیژن به خوبی به جفت نرسد .
- مشکلات رحمی
هر گونه ناهنجاری در وضعیت رحم می تواند باعث سقط جنین و یا زایمان زودرس شود.
سایر عواملی که سبب بروز سقط مکرر می شوند عبارتند از :
- سندرم نقص فسفولیپیدی
- اختلالات جنسی زنان
- دیابت کنترل نشده و بیماری قند خون
- استعمال برخی از داروها
- ترمبوز
- بیماری های قلبی و کلیوی
- مصرف دخانیات و مشروبات الکی
- افسردگی و اضطراب و احساس ترس و وحشت
- مصرف قرص های ضد بارداری
- وجود نوعی آنتی‌بادی در بدن مادر
علائم سقط جنین
علائم سقط جنین شامل موارد زیر است:
- خونریزی شدید
- درد شدید در ناحیه شکم و زیر شکم
- درد در ناحیه کمر و لگن
- تب
- پارگی کیسه آب و خارج شدن آب از رحم
تشخیص سقط مکرر
برای تشخیص این عارضه پزشک آزمایشات خاصی را از بیمار درخواست می کند. این آزمایشات شامل بررسی‌های هورمونی بخصوص هورمون تیروئید، معاینه و بررسی از نظر وجود عفونت‌ها، درخواست عکس رنگی از رحم خانم جهت بررسی شکل رحم، بررسی ژنتیکی زن و مرد از نظر وجود مشکلات کروموزومی و برخی بررسی‌های دیگر می‌شود.
در مواردی که این مشکلات مربوط به حفره داخلی رحم باشد پزشک روشی به نام هیستروسکوپی به کار می‌برد. به این معنی که در اتاق عمل و تحت بیهوشی با دوربین مخصوص داخل رحم را مشاهده می‌کند. این اشکالات می‌تواند پولیپ، دیواره (سپتوم) فیبروم و یا هر گونه نامنظمی در داخل اندومتر (دیواره داخلی رحم) باشد.
یکی دیگر از مشکلات رحم که منجر به ضخیم شدن دیواره عضلانی آن و سقط می‌شود، آدنومیوز است. در این حالت به علت ضخیم شدن بیش از حد عضلات رحم خون‌رسانی به لایۀ داخلی رحم مختل شده و جنین سقط می‌شود.
بررسی هورمونی با هدف کشف دسته‌ای از بیماری‌های هورمونی از جمله کم کاری تیروئید انجام می‌شود. کم‌کاری تیروئید هم به دلیل ایجاد اختلال در تخمک‌گذاری می‌تواند باعث ناباروری شود و هم می‌تواند در صورت حاملگی سبب سقط جنین گردد.
درمان سقط مکرر
در رابطه با درمان سقط مکرر باید بگوییک که درمان با توجه به علت آن پس از تشخیص، صورت می گیرد. در مواردی که علل ایمونولوژیکی دلیل سقط جنین باشند پزشک متخصص زنان و زایمان برای شما داروهایی مانند هپارین، آسپیرین، ویتامینD، ایمونوگلوبولین تزریقی و یا ترکیبی از این داروها تجویز می نماید.
برای درمان سقط مکرر با علل هورمونی داروهای مانند متفورمین و پروژسترون مورد استفاده قرار می گیرد. برای درمان سقط مکرر به دلایل مشکلات ساختاری رحم ، ممکن است گاهی نیاز به انجام عمل جراحی برای برطرف کردن مشکل و یا بستن دهانه رحم ( سرکلاژ) برای جلوگیری از باز شدن آن باشد تا فرد قادر به حفظ حفط جنین تا پایان دوران بارداری خود باشد.
راه های پیشگیری از سقط مکرر
اصلی ترین راه برای پیشگیری از سقط مکرر، این است که علت بروز سقط مکرر را برطرف سازیم. در ادامه به مواردی اشاره خواهیک کرد که با رعایت آن می توانیم خطر ابتلا به عارضه را کاهش دهیم.
سن مادر از جمله عللی است که می تواند زمینه ساز بروز سقط مکرر شود. از این رو بهتر است که مادران در سنین پایین و مناسب برای باردرای اقدام کنند تا احتمال بروز این عارضه را به کمترین میزان ممکن برسانند. در واقع افزایش سن با کاهش میزان کیفیت تخمک و نیز با کاهش شانس باروری در زنان همراه است.
چاقی و افزایش وزن طبیعی در زنان نیز از جمله عواملی است که قابل کنترل می باشد و با مدیریت وزن می توانید از احتمال بروز سقط بکاهید.
همچنین بهتر است که پیش از اقدام به بارداری تیروئید و دیابت را بررسی کرده و سپس برای بارداری اقدام کنید.
سایر روش های پیشگیری از بروز سقط مکرر عبارتند از :
- داشتن برنامه غذایی سالم که حاوی انواع ویتامین و پروتئین‌ها باشد.
- پیاده روی منظم و با مشورت پزشک
- انجام تمرینات ورزشی مناسب
- دوری از محیط های استرس زا
- اجتناب از رانندگی با سرعت بالا
- پرهیز از قرار گیری در معرض اشعه های ایکس
سوالات متداول درباره سقط مکرر:
چند بار سقط پشت سر هم می‌تواند نگران کننده باشد؟
اگر یک زن دو یا سه بار متوالی دچار سقط جنین شود، بهتر است بررسی‌های پزشکی برای یافتن علت انجام شود، زیرا این وضعیت ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای باشد.
آیا درمانی برای پیشگیری از سقط‌های مکرر وجود دارد؟
بله؛ درمان بستگی به علت سقط دارد. اگر مشکلات ژنتیکی، اختلالات هورمونی یا مشکلات رحمی تشخیص داده شوند، اصولا راهکارهای درمانی موثری برای کاهش احتمال سقط وجود دارد.
آیا بعد از چند سقط متوالی می‌توان دوباره بارداری سالم داشت؟
بله، بسیاری از زنان پس از چند سقط مکرر نیز توانسته اند بارداری موفق و سالمی را تجربه کنند. پیگیری پزشکی دقیق و شناسایی علت، نقش کلیدی دارد.
آیا نازایی و سقط مکرر یکسان هستند؟
این دو موضوع کاملا متفاوت‌اند و راه های درمان مختلف دارند. نازایی به معنای ناتوانی در باردار شدن است، در حالی که سقط مکرر به معنای از دست دادن بارداری در مراحل اولیه یا میانی است.
آیا انجام کورتاژهای مکرر خطر نازایی را افزایش می‌دهد؟
در برخی موارد، انجام مکرر کورتاژ می‌تواند منجر به چسبندگی های رحمی (سندروم آشرمن) شود که ممکن است در آینده بر باروری تاثیر بگذارد.
آیا آزمایش خاصی برای بررسی علت سقط مکرر وجود دارد؟
بله، آزمایش‌های مرتبط با خون، تصویربرداری رحم، بررسی ژنتیکی زوجین و آزمایش‌های ایمنی می‌توانند در تشخیص علت سقط کمک کننده باشند.
