در ابتدا برای معرفی هیستروسکوپی باید بدانید که این روش یک روش تشخیصی-درمانی است که در آن با استفاده از ابزار مخصوصی، مشکلات رحم را بررسی و درمان می کنند.
در این مقاله همراه ما باشید تا شما را با جراحی هیستروسکوپی و مذاقبت های بعد از آن آشنا سازیم.
هیستروسکوپی چیست ؟
روشی می‌باشد که به وسیله آن پزشک متخصص زنان و زایمان داخل رحم را به منظور تشخیص بیماری بررسی می کند و یا حتی به وسیله آن بیماری را درمان می کند. هیستروسکوپی شامل یک وسیله به نام هیستروسکوپ است که در واقع دستگاه نازکی است که همانند یک تسلکوپ نورانی عمل می کند و وارد واژن می شود، هیستروسکوپ یک تصویر واضح از داخل رحم بیمار را به صفحه ای منتقل می کند تا پزشک بتواند آن را ببیند و بیماری را تشخیص دهد و یا درمان کند. دستگاه هیستروسکوپ تشکیل شده از لوله باریک که روی آن دوربینی با وضوح بسیار بالا و نور وجود دارد.
تشخیص نازایی چگونه انجام می‌شود؟
تشخیص نازایی نیاز به بررسی دقیق توسط پزشک متخصص دارد. این فرآیند شامل بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و انجام آزمایش‌های تخصصی است. آزمایش‌های معمول شامل بررسی سطح هورمون‌ها، آزمایش تخمک‌گذاری، سونوگرافی رحم و تخمدان، و بررسی لولههای رحمی با روش‌هایی مانند هیستروسالپنگوگرافی (HSG) یا سونوگرافی تخصصی است. در برخی موارد برای درمان نازایی با هیستروسکوپی، پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر از روش‌هایی مانند لاپاراسکوپی یا هیستروسکوپی استفاده کند. همچنین آزمایش‌هایی برای ارزیابی کیفیت اسپرم همسر انجام می‌شود. پس از شناسایی علت نازایی، پزشک بهترین روش درمانی را پیشنهاد خواهد کرد.
دلایل ایجاد نازایی در زنان چیست؟
نازایی در زنان می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از علل شایع شامل مشکلات تخمک‌گذاری، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، انسداد لولههای رحمی، مشکلات رحمی مانند فیبروم و چسبندگی، و اختلالات هورمونی هستند. عوامل دیگر شامل سن بالا، سبک زندگی ناسالم، اضافه وزن یا کمبود وزن شدید و بیماری‌های زمینه‌ای مانند اندومتریوز نیز می‌توانند در نازایی نقش داشته باشند. تشخیص دقیق علت نازایی اولین قدم برای انتخاب بهترین روش درمانی است.
احتمال بارداری بعد از هیستروسکوپی
پس از انجام درمان نازایی با هیستروسکوپی، احتمال بارداری به عواملی مانند سن بیمار، شدت مشکلات رحمی و سایر فاکتورهای باروری بستگی دارد. در زنانی که به دلیل مشکلاتی مانند چسبندگی‌های داخل رحمی، پولیپ یا فیبروم دچار نازایی شده‌اند، احتمال بارداری بعد از درمان نازایی با هیستروسکوپی بسیار افزایش می‌یابد. تحقیقات نشان داده‌اند که نرخ بارداری در زنان پس از انجام این روش به طور قابل‌توجهی افزایش پیدا می‌کند. اصولا پزشکان توصیه می‌کنند که زوجین تا چند هفته بعد از درمان نازایی با هیستروسکوپی از تلاش برای بارداری خودداری کنند تا رحم فرصت بهبودی داشته باشد. در صورتی که سایر مشکلات باروری وجود نداشته باشد، بسیاری از زنان پس از این روش می‌توانند به‌طور طبیعی باردار شوند.
نحوه انجام درمان نازایی با هیستروسکوپی
هیستروسکوپی به دو نوع تشخیصی و درمانی تقسیم می‌شود. ابتدا، پزشک یک هیستروسکوپ نازک را از طریق واژن وارد رحم می‌کند تا داخل آن را بررسی کند. اگر مشکلاتی مانند پولیپ، فیبروم، چسبندگی یا سپتوم رحمی مشاهده شود، پزشک می‌تواند با استفاده از ابزارهای جراحی ویژه آن‌ها را برطرف کند. این عمل معمولا تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی سبک انجام می‌شود و بیمار در همان روز مرخص می‌شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی را برای بهبود سریع‌تر توصیه کند. پس از درمان نازایی با هیستروسکوپی، توصیه می‌شود که بیمار به توصیه‌های پزشک درباره زمان مناسب برای تلاش مجدد برای بارداری توجه کند.
تخمک‌گذاری بعد از هیستروسکوپی
تخمک‌گذاری پس از درمان نازایی با هیستروسکوپی عموما به وضعیت فرد بستگی دارد. در زنانی که مشکل اصلی آن‌ها مربوط به داخل رحم است و تخمدان‌ها عملکرد طبیعی دارند، تخمک‌گذاری به روال عادی خود ادامه می‌دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای بهبود عملکرد تخمدان و افزایش احتمال بارداری، داروهای تحریک تخمک‌گذاری تجویز کند. به طور معمول چند هفته پس از عمل، پزشک وضعیت بیمار را بررسی کرده و توصیه‌های لازم را ارائه می‌دهد.
انجام IVF بعد از درمان نازایی با هیستروسکوپی
در برخی موارد، پزشک پس از برطرف کردن مشکلات رحمی با هیستروسکوپی، روش لقاح مصنوعی (IVF) را توصیه می‌کند. این کار به‌ویژه برای زنانی که علاوه بر مشکلات رحمی، سایر فاکتورهای نازایی مانند کاهش کیفیت تخمک یا مشکلات اسپرم همسر دارند، مفید است. انجام IVF بعد از درمان نازایی با هیستروسکوپی می‌تواند شانس لانه‌گزینی موفق جنین را افزایش دهد. پزشک معمولا پس از یک دوره نقاهت کوتاه، زمان مناسب برای شروع IVF را مشخص می‌کند.
درمان نازایی با جراحی هیستروسکوپی چقدر زمان می‌برد؟
مدت زمان جراحی هیستروسکوپی برای درمان نازایی اصولا بین ۱۵ تا ۶۰ دقیقه متغیر است و به پیچیدگی مشکل رحمی بستگی دارد. اگر هیستروسکوپی فقط برای بررسی داخل رحم (هیستروسکوپی تشخیصی) انجام شود، معمولا کمتر از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. اما در صورتی که پزشک نیاز به انجام درمان‌هایی مانند برداشتن پولیپ، فیبروم، از بین بردن چسبندگی‌ها یا اصلاح سپتوم رحمی داشته باشد، این زمان ممکن است تا یک ساعت افزایش یابد.
این عمل سرپایی انجام می‌شود و بیمار در همان روز مرخص می‌شود، مگر در موارد پیچیده که نیاز به بستری کوتاه‌مدت باشد. دوران نقاهت نیز کوتاه است و اکثر بیماران می‌توانند یک تا دو روز بعد به فعالیت‌های عادی خود بازگردند.
هیستروسکوپی چگونه انجام می شود ؟
برای انجام هیستروسکوپی ابزاری به نام اسپکولوم را به ژل آغشته و وارد واژن می‌کنند. اسپکولوم به آرامی دیواره‌ها‌ی واژن را از یکدیگر باز می‌کند و اجازه ی دیدن واژن و دهانه ی رحم را می‌دهد. سپس ابزار هیستروسکوپی از طریق واژن و به آرامی به سمت دهانه ی رحم و رحم هدایت می‌شود. البته ممکن است برای منبسط کردن رحم نوعی گاز یا مایع غلیظ نمکی یا قندی را وارد رحم کنند. هنگام انجام هیستروسکوپی تصویر بزرگ‌شده‌ای از دیواره ی رحم و همچنین دهانه ی لولههای رحم در یک مانیتور مشاهده می‌شود.
برای نمونه‌برداری از رحم، خارج کردن بافت و کارهایی از این قبیل، ابزار‌هایی را از طریق هیستروسکوپ وارد رحم می‌کنند. هیستروسکوپی به تنهایی معمولاً ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و در صورت انجام عمل دیگری در کنار آن، این زمان کمی طولانی‌تر خواهد شد.
هیستروسکوپی در چه مواردی توصیه می شود؟
ای روش برای تشخیص انواع بیماری های رحمی کاربرد دارد و در مواردی که علائمی از بیماری وجود دارد این دستگاه استفاده می شود. موارد کاربرد این روش عبارتند از :
- خونریزی غیر طبیعی رحم
- ترشحات غیر معمول واژن
- بررسی علت ناباروری
- پیدا کردن علت سقط های مکرر جنین
- تشخیص وجود فیروم و نوع دقیق آن
- تشخیص سرطان رحم
- انجام بیوپسی از بافت جهت بررسی های بیشتر زیر میکروسکوپ
- تعیین محل قرار گیری دستگاه IUD
- رفع چسبندگی رحم
درمان نازایی با هیستروسکوپی
درمان نازایی با هیستروسکوپی یکی از روش‌های موثر برای تشخیص و درمان مشکلات رحمی است که ممکن است باعث نازایی شوند. این روش یک تکنیک کم‌تهاجمی است که در آن پزشک با استفاده از یک لوله باریک مجهز به دوربین (هیستروسکوپ) داخل رحم را بررسی می‌کند. اگر مشکلاتی مانند پولیپ، فیبروم، چسبندگی‌های داخل رحمی یا سپتوم رحمی وجود داشته باشد، پزشک می‌تواند هم‌زمان آن‌ها را برطرف کند. با این روش، بسیاری از زنان که به دلیل این مشکلات دچار نازایی بودند، بعد از درمان موفق به بارداری می‌شوند. درمان نازایی با هیستروسکوپی معمولا در شرایط سرپایی انجام می‌شود و دوران نقاهت کوتاهی دارد.
همچنین سقط مکرر علاوه بر تحت تاثیر قرار گیری سلامت جسمی ، سلامت روحی فرد را تحت شعاع قرار می دهد به گونه ای که بار روانی آن باعث وجود استرس و اضطراب شده و خود یک مورد مهم برای عدم باروری و تخمک گذاری منظم خواهد بود .با عمل هیستروسکوپی و با یافتن علت ناباروری و برطرف کردن چسبندگی دیواره های رحم ، باعث برطرف شدن سقط مکرر می شود. دیوارهای رحمی عامل مهمی برای سقط جنین محسوب می شود که با استفاده از هیستروسکوپی تشخیص داده شده و درمان می گردد.
آیا درمان ناباروری با هیستروسکوپی عوارض دارد؟
درمان نازایی با هیستروسکوپی به‌عنوان یک روش کم‌تهاجمی معمولا عوارض جدی ندارد، اما مانند هر روش پزشکی دیگر، ممکن است برخی عوارض نادر رخ دهد. این عوارض شامل خونریزی، عفونت، آسیب به دیواره رحم و واکنش به بیهوشی هستند. در موارد بسیار نادر، ممکن است سوراخ شدن دیواره رحم اتفاق بیفتد که نیاز به درمان‌های اضافی دارد. با این حال، با انتخاب پزشک ماهر و رعایت توصیه‌های بعد از عمل، احتمال بروز این عوارض به حداقل می‌رسد.
مراقبت های بعد از هیستروسکوپی
بعد از انجام هیستروسکوپی بلافاصله به بخش ریکاوری منتقل می شوید. شما معمولاً یک تا چهار ساعت در بخش ریکاوری می‌مانید و سپس به بخش زنان منتقل و یا مرخص می‌شوید.
کمی خونریزی از واژن به مدت یک یا دو روز پس از هیستروسکوپی طبیعی است. اگر از گاز در هیستروسکوپی استفاده شده باشد، ممکن است دل‌درد خفیفی نیز داشته باشید که معمولاً طی ۲۴ ساعت از بین می‌رود.
برای کاهش درد ممکن است برای شما مصرف استامینوفن یا سایر مسکن‌ها را تجویز کنند. در صورت انجام بیهوشی کامل، ممکن است پس از اتمام آزمایش احساس گزگز، خشکی گلو، خش‌دار شدن جزئی صدا یا گلودرد خفیف داشته باشید و این علائم ممکن است چند روز طول بکشد.
برخی زنان بعد از هیستروسکوپی، سرگیجه و حالت تهوع شدید دارند که معمولاً پس از چند دقیقه از بین می‌رود. شاید لازم باشد مدتی پس از هیستروسکوپی از برقراری رابطه ی جنسی، استفاده از تامپون یا ورزش کردن خودداری کنید.
پزشک و جراح متخصص زنان شما معمولاً دستور‌های لازم را برای مراقبت پس از هیستروسکوپی در اختیار شما قرار می‌دهند.
در صورتی که پس از انجام این روش علائم زیر را در خود مشاهده کردید با پزشک خود تماس بگیرید.
- تب
- تنگی نفس
- استفراغ
- مشکلات ادراری
- دل‌درد ، درد لگن یا گرفتگی شدید ماهیچه‌ها
- خونریزی یا ترشحات شدید از واژن؛ بیشتر از مقدار عادت ماهانه
منع انجام هیستروسکوپی به دستور پزشک
در برخی موارد، پزشک ممکن است درمان نازایی با هیستروسکوپی را توصیه نکند. از جمله شرایطی که مانع انجام این روش می‌شوند، می‌توان به عفونت‌های فعال لگنی، بارداری، خونریزی‌های شدید غیرقابل‌کنترل، یا بیماری‌های قلبی و تنفسی شدید اشاره کرد. همچنین در مواردی که احتمال چسبندگی شدید وجود دارد، پزشک ممکن است روش‌های جایگزین را پیشنهاد دهد.
مزایای درمان نازایی با هیستروسکوپی چیست ؟
درمان نازایی با هیستروسکوپی یکی از روش‌های موثر و کم‌تهاجمی برای درمان مشکلات رحمی مرتبط با نازایی است. از مهم‌ترین مزایای این روش می‌توان به تشخیص و درمان هم‌زمان بیماری‌های رحمی، عدم نیاز به برش جراحی، کاهش دوران نقاهت، و کاهش خطر عفونت و چسبندگی‌های بعدی اشاره کرد. این روش همچنین در مقایسه با سایر جراحی‌های باز، باعث کاهش درد و ناراحتی بیمار می‌شود. بسیاری از زنان پس از انجام درمان نازایی با هیستروسکوپی، بهبود قابل‌توجهی در شانس بارداری خود تجربه می‌کنند. همچنین، دقت بالای این روش در تشخیص مشکلات رحمی باعث می‌شود که پزشک بتواند بهترین برنامه درمانی را برای بیمار تنظیم کند.
- روند بهبود سریع
- هیچگونه برشی بر روی ناحیه شکم ایجاد نمی شود .
- بدون درد و عفونت
- همچنین نیاز به بستری در بیمارستان وجود ندارد .
هزینه عمل هیستروسکوپی چقدر است ؟
با این روش می توانید هم هزینه تشخیص و هم درمان را پرداخت نمایید. به صورت کلی هزینه عمل متفاوت است و بستگی به اینکه تنها این عمل برای تشخیص است و یا تنها برای درمان و اینکه برای چه موضوعی درگیر است تاثیر گذار است و هزینه متفاوت می شود، بهتر است برای هزینه و مشاوره درمورد این روش تشخیصی به پزشک خود مراجعه نمایید.
